Almere Centrum, geplaatst op 9 november 2024

Elke ochtend om 08.00 uur verschijnt er op X een foto waarop een gedeelte van een station te zien is. Het is vervolgens aan andere X'ers om te raden welk station er te zien is. Zo'n foto noem ik een raadplaat. Een stationsraadplaat, dus.

Het idee begon toen ik zelf een keer via WhatsApp een foto van het bovengrondse deel van station Best kreeg toegestuurd. Mijn hersenen kraakten, maar de naam Best kwam niet in me op. Het was niet een station waar ik actieve herinneringen aan had, zeg maar. Toch leek het me leuk om dit eens op X te proberen. Eerst twee keer spontaan en daarna, als het positief werd ontvangen, op regelmatige basis. Ik had namelijk nog wel wat bruikbare stationsfoto's liggen die ik had genomen tijdens het maken van lange wandelingen en het schrijfproces van het reisboek In Nederland: Op reis in een klein koninkrijk. 

De eerste twee keer postte ik Olst en Geldermalsen. De reacties waren dusdanig dat ik dit een paar maanden wilde voortzetten. Op 30 mei 2024 zou om 08.00 uur de eerste foto online komen. Voor die tijd wilde ik nog wat foto's maken voor de geografische spreiding. De stations Gouda, Woerden en Leiden waren de eerste stations die ik bewust als raadplaat wilde vastleggen, maar dat viel gedeeltelijk in het water doordat er op Gouda teveel mensen stonden op herkenbare plekken en op Leiden was ik met iemand aan de praat geraakt. Woerden lukte wel: de foto van het mooie plafond boven de grote trap is daadwerkelijk als raadplaat gebruikt. Station Culemborg was op 30 mei 2024 de eerste raadplaat die op X verscheen.

Hieronder lees je een Q&A over de stationsraadplaten.

Station Culemborg. Deze foto werd gebruikt voor de allereerste raadplaat op 30 mei 2024. Inmiddels verwijderd van X.

Bestaat die allereerste post nog?
Nee, die is verwijderd. Ik verwijder regelmatig posts op X, dus ook stationsraadplaten. 

Worden foto's meermaals gebruikt?
De foto niet. Het station wel. Amsterdam Centraal is bijvoorbeeld al 2x voorbij gekomen, maar wel op twee verschillende foto's.

Waar let je op bij het maken van een raadplaat?
Allereerst dat de naam van het station niet in beeld komt. Dit klinkt logisch, maar soms verschijnt bijvoorbeeld het lokale weerbericht op een elektrisch reclamebord. Daarnaast heb ik het liefst een horizontale foto. Het herkenbaar in beeld brengen van andere passagiers cq voorbijgangers in een openbare ruimte is niet illegaal, maar ik heb liever geen mensen in de nabijheid. Op grote stations is dit erg lastig, op een dorps- of wijkstation is het een kwestie van even wachten tot iedereen opgelazerd is. Het draait immers om het station.

Hoe houd je bij welke stations al geweest zijn?
De administratie is drievoudig.
Ten eerste gebruik ik een notitieblokje op A6-formaat voor de data. Onlangs heb ik 'm helemaal gebruikt en ben tot 14 juli 2025 gekomen. Ik gebruik sinds medio november een systeem waarbij een complete spoorlijn wordt ingepland met één station per pagina. Zo wordt het aantal regels dus het aantal dagen tussen de stations langs die ene lijn en ben ik verzekerd van geografische spreiding.
Ten tweede heb ik een spoorkaart gedownload en geprint en zet ik een vinkje naast de stations die zijn ingepland. Op die manier zie ik in een oogopslag welke spoorlijnen nog moeten worden vastgelegd of welke stations nog niet aan de beurt zijn geweest. 
Ten derde heb ik in een Word-document een lijst van alle stations op alfabetische volgorde. Zodra een station is ingepland, zet ik tussen haakjes de datum erachter. Zo heb ik een back-up van zowel de data als de stations die al dan niet aan de beurt zijn geweest.

Wat doe je op een station nadat de foto is gemaakt?
Mijn favoriete treinlijnen zijn die met een kwartierdienstregeling; mijn minst favoriete treinlijnen zijn alle anderen. Ik neem gemiddeld vijf foto's per station, een werkje van meestal twee tot vijf minuten. Daarna moet ik dus soms nog 28 tot 25 minuten wachten tot de volgende trein gaat. En ik zeg soms, omdat het ook nog weleens efficiënter is om te heen-en-weren. Maar toch: 28 minuten is een lange tijd wanneer de omgeving weinig meer biedt dan een woonwijk of, in een enkel geval, landerijen. Het liefst klap ik dan mijn laptop open om aan een schrijfproject te werken. Als het mogelijk is, dood ik de tijd door bijvoorbeeld boodschappen te doen. Zo kan het gebeuren dat er eenmaal thuis een brood uit Ede in de keukenkast ligt en in de kledingkast een aantal nieuwe onderbroeken die ik heb gescoord in Wolvega. Soms is er een brasserie voor de lunch of een 'stationsrestauratie' waar ik even een kop koffie kan nuttigen. 

Kan ik een keer mee op raadplaatjacht?
Deze vraag heb ik tot nu toe 2x gehad. Enerzijds een heel leuke vraag, want het geeft mij de kans om eens te 'figureren' als passagier op een raadplaat (en desgewenst ook andersom). Anderzijds ook best een lastige, omdat het - mijns inziens - voor een ander totaal geen toegevoegde waarde heeft. Maar mocht je het leuk vinden, gebruik dan het contactformulier onderaan deze pagina en dan bekijken we wat er valt af te spreken. 

Kan ik ook foto's insturen?
Ja, dat kan zeker! Het is al een paar keer voorgekomen dat foto's van een ander werden geplaatst. Het helpt me enorm, want het is best een opgave om naast een fulltimebaan stad en land af te reizen opdat er elke dag een nieuwe raadplaat kan worden geplaatst. Uiteraard plaats ik er credits bij. Dit kunnen je initialen zijn, alleen je voornaam of X-accountnaam of natuurlijk, zo je wilt, je volledige naam.
Op dit moment zoek ik nog de volgende vijf stations voor de komende periode: Roodeschool, Veenendaal West, Baflo, Swalmen en Maastricht Noord. 
Neem wel eerst contact op via het contactformulier om te checken of dit nog relevant is. 

Contactformulier